Od 1 stycznia 2014 r. zmieni się w sposób istotny wiele przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych. Większość zmian została uchwalona ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35 ze zm.). Niektóre zmiany wprowadzone tą ustawą już obowiązują, jednak należy podkreślić, że zdecydowana ich większość będzie obowiązywała dopiero od 1 stycznia 2014 r.

Od 1 stycznia 2014 r. zmieni się w sposób istotny wiele przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych. Większość zmian została uchwalona ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35 ze zm.). Niektóre zmiany wprowadzone tą ustawą już obowiązują, jednak należy podkreślić, że zdecydowana ich większość będzie obowiązywała dopiero od 1 stycznia 2014 r.

Podatnicy powinni jak najszybciej zapoznać się z nowymi zasadami rozliczania podatku VAT. Przede wszystkim bowiem zmienią się zasady ustalania terminu powstania obowiązku podatkowego w VAT.

Od 1 stycznia 2014 r. obowiązujący dotąd art. 19 ustawy o VAT, regulujący terminy powstania obowiązku podatkowego, zostanie zastąpiony przez art. 19a ustawy.

Uwaga

Od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy powstawał będzie - co do zasady - z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż termin powstania obowiązku podatkowego nie będzie już związany z datą wystawienia faktury. Ustawodawca przewidział wyjątki od tej zasady, dotyczące np. dokumentowania mediów, usług najmu, ochrony osób i mienia itp.

Nie będzie zatem możliwe "przesunięcie" terminu powstania obowiązku podatkowego na następny miesiąc (kwartał), w związku z wystawieniem faktury w ciągu 7 dni od wydania towaru czy wykonania usługi.

Utrzymano w ustawie zasadę, zgodnie z którą otrzymanie zaliczki, zadatku, itp. będzie powodowało powstanie obowiązku podatkowego. W tym zakresie również mamy do czynienia z wyjątkami (media, najem, stała obsługa prawna i biurowa, itp.).

Ustawodawca wprowadził także przepisy regulujące moment powstania obowiązku podatkowego przy usługach rozliczanych etapami. W art. 19a ust. 2 ustawy o VAT określono, iż usługę będzie się uznawało za wykonaną również w przypadku, gdy będzie ona przyjmowana częściowo, dla których to części określona będzie zapłata.

Z kolei usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, będzie się uznawało za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upłyną terminy płatności lub rozliczeń, będzie się uznawało za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi (art. 19a ust. 3 ustawy o VAT).

Od niektórych czynności obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania zapłaty lub wystawienia faktury.

Warto dodać, że na mocy przepisu przejściowego zawartego w art. 7 ustawy nowelizującej, w przypadku czynności wykonanych przed dniem 1 stycznia 2014 r., obowiązek podatkowy powstanie na "starych" zasadach. Dotyczy to również mediów udokumentowanych fakturą wystawioną do końca 2013 r.

W sposób istotny zmienią się także zasady odliczania podatku naliczonego. Prawo do odliczenia VAT w 2014 r. będzie generalnie zależało od terminu powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy.

Nie będzie jednak można odliczyć podatku naliczonego wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę. Nadal pozostanie natomiast zasada, że VAT można odliczać w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, lub poprzez korektę deklaracji za okres, w którym powstało prawo do odliczenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo.

Uwaga

Z literalnego brzmienia przepisów wynika, że odliczenia podatku naliczonego będzie można dokonać, jeżeli będą spełnione łącznie następujące warunki:

1) powstał obowiązek podatkowy, oraz

2) podatnik otrzymał fakturę.

Na uwagę zasługują także zmiany zasad ustalania podstawy opodatkowania w VAT, jak również dotyczące zwolnień o charakterze podmiotowym (ze względu na osiągane obroty).

Ważne jest także przygotowanie podatników do zmian w zakresie fakturowania. Dotyczą one bowiem nie tylko elementów faktury, ale również terminów ich wystawiania.

Już od pewnego czasu na łamach Poradnika VAT prezentujemy omówienie poszczególnych zagadnień, uwzględniając zmiany w przepisach, jakie będą obowiązywały w 2014 r. W kolejnych numerach czasopisma będziemy kontynuować cykl artykułów pozwalających przygotować się podatnikom do istotnych zmian w zasadach rozliczania VAT w 2014 r.